Ayaklar, vücudun tüm ağırlığını taşıyan ve yer ile temasını sağlayan oldukça önemli uzuvlardır. Bu nedenle, kireçlenme genellikle ayak bileklerinde ortaya çıkar. Günümüzde en sık rastlanan rahatsızlıklardan biri olan kireçlenme, ayakta bulunan kemikleri birbirine bağlama görevi olan ligament adı verilen bağ ve kaslardan birinde veya birden fazlasında ortaya çıkar. Bu durum, yürüme ve dengeyi etkileyerek ciddi sorunlar yaratabilir. Genellikle 40 yaş üstünde görülen, ancak herhangi bir yaşta da ortaya çıkabilen ayak bileği kireçlenmelerinde, kireçlenmenin önüne geçebilmek için erken teşhis oldukça önemlidir. Erken alınan önlemler ve tedaviler sayesinde aktif ve kaliteli bir yaşam sürmek mümkündür.

Ayaklarda ve ayak bileklerinde kireçleme oluşmasına sebep olan üç önemli neden vardır:

İleri yaşlardaki bireylerde ve aşırı kilolu kişilerde sıklıkla görülen bu rahatsızlık, eklem kıkırdağının soyulması ile ortaya çıkan dejeneratif bir süreçtir. Yıllar içerisinde yavaş yavaş ilerleyen bu hastalık, eklemlerin şeklinin bozulmasına ve kemiklerin birbirine sürtmesi neticesinde şiddetli ağrı, sertlik ve şişlik oluşmasına neden olur.

Osteoartrit gibi bölgesel değil, sistemik olan bu hastalık, immün sistemini etkileyen ve genç yaşlarda birçok eklemi tutan romatizmal bir hastalıktır. Zamanla eklem ve eklem kıkırdaklarının yıkımına sebep olur.

Ayak bileğine alınan darbeler neticesinde kırık ya da yaralanmalar sonrası eklem kıkırdağında oluşan hasar nedeniyle meydana gelir.

Ayakta etkilenen eklemlere göre belirtiler ve şikayetlerin yeri ve şiddeti farklılık gösterebilir. Ayak bileği kireçlenmelerinde en çok görülen belirti ve şikayetler şunlardır:

Ayak bileği kireçlenmesinin teşhis edilebilmesi için ağrının yeri, hangi zamanlarda arttığı, sürekli olup olmadığı ve ağrının başlangıç süresi önemlidir. Teşhisi koyabilmek ve kemik yapısı ile eklem mesafesi hakkında bilgi almak için röntgen istenir. Bunun yanı sıra doktorunuz ileri tetkik olarak Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Manyetik Rezonans (MR) isteyebilir.

Kireçlenmenin yerine, çeşidine ve şiddetine göre ayak bileği kireçlenmelerinde tedavi yöntemleri değişebilir. Kireçlenmenin erken evrelerinde ağrıları ve şişliği azaltmak için bazı kıkırdak güçlendirici ilaçlar, fizik tedaviler ve düzenli egzersizler, yumuşak ve ayağı rahatsız etmeyen ortopedik ayakkabılar, ayak bileğine yük vermeyi engellemek için baston kullanma, çeşitli besin takviyeleri ile kilonun kontrol altına alınması, ayak bileğinin dinlendirilmesi ve ayak bilekliği kullanımı oldukça fayda sağlar.

Hastaların ameliyat dışındaki yukarıda belirtilen yöntemlere yanıt vermediği durumlarda ve hastalığın ileri seviyelerde olması durumunda ayak bileği kireçlenmelerinde artroskobik debridman, artrodez ve artroplasti gibi üç cerrahi tedavi yöntemi uygulanmaktadır.

Bu cerrahi yöntem, eklemlerin içindeki kireçlenme dokularını yok etmek amacıyla uygulanır.

Bu cerrahi yöntemde, kireçlenme olan eklem tamamen dondurularak hareketi engellenir. Dondurma işlemi vida, plak ya da tellerle eklemler tespit edilerek yapılır. Etkili bir yöntem olan artrodez, kireçlenmenin ileri derecede olduğu durumlarda en sık yapılan bir yöntemdir ve hastalarda oldukça rahatlama sağlar.

Yeni yapılan bu yöntem, ayak bileklerinde diz ve kalça protezi kadar sık tercih edilmemektedir.

Ayak ve ayak bileği ameliyatları ağrılı bir süreçtir, ancak ağrıların giderilmesi için ağrı kesiciler yeterli olur. Ameliyattan sonra ameliyat olan ayak bileği kalp seviyesinden yüksekte tutulmalı ve soğuk kompres uygulamaları yapılabilir. Ayak bileği ya da ayağınızdaki eklemlerin hareket kabiliyetini yeniden kazanmak için fizik tedavi önerilebilir. Çoğu hastada yapılan ameliyatlarla iyileşme görülür ve hastalar ağrısız bir şekilde günlük aktivitelerini yapabilir hale gelir. İyileşme süresi, tedaviye ve hastalığın durumuna göre değişiklik gösterebilir.