Damar kireçlenmesi, halk arasında damar sertliği olarak bilinen ve tıpta ateroskleroz olarak tanımlanan bir rahatsızlıktır. Bu hastalıkta, damarlar su boruları gibi kireç bağlar, bu nedenle elastikiyetlerini kaybeder ve daralarak tıkanır. Kan damarlarının içindeki hücreler esnekliğini kaybettiğinde, daralır veya kanda bulunan yağlı maddeler damar içinde birikerek daralma oluşturur. Damar kireçlenmesi en fazla kalp ve bacaklara giden damarları etkiler. Toplumda görülen ölüm nedenlerinin yaklaşık %45'i bu yüzdendir. Kalp damarları tıkandığında kalp krizi riski, beyin damarlarında tıkanma olunca ise felç meydana gelir. Bacaklarda oluşan karıncalanma, uyuşma gibi etkiler damar kireçlenmesinin sonucudur. Bu sorun küçük yaşlarda gelişmeye başlar, yaşın ilerlemesiyle daha etkili olmaya ve zararları artmaya başlar. Oldukça sinsi bir şekilde ilerleme gösterir.

Hastalarda görülen belirtiler, kireçlenmenin olduğu damara bağlı olarak değişim gösterir. Pek çok hastada herhangi bir belirti ortaya çıkmaz. Eğer kalbi besleyen koroner damarlarda tıkanıklık oluşmaya başlarsa göğüs ağrısı, böbrek damarlarında tıkanma olursa kan basıncında yükselme, şah damarında tıkanıklık olursa kalıcı ya da geçici felç durumu, bacağa uzanan damarlarda tıkanıklık olursa yürümeyle bacak ağrısı, ileri aşamada dinlenmede bile bacak ağrısı ortaya çıkabilir. En fazla görüldüğü bölge bacakta baldır kaslarının altındaki diz altı ve bacak arkasındaki kaslardır. Baldır kaslarında olan ağrı sadece yürümekle ya da koşmakla ortaya çıkar. Buna devam edildiği sürece ağrı artarak sürer. En sonunda hasta buna dayanamaz hale gelir ve durur. Dinlenmede ağrı hızla kaybolur. Dinlenme sırasında ağrının devam etmesi, damar kireçlenmesinin ileri aşamasında söz konusu olur. Bu durumda hastanın bacaklarına yeteri kadar kan ve oksijen gitmez. Ağrı karakteristik olarak ayakları etkisi altına alır ve oldukça ciddidir. Özellikle gece sırt üstü yatıldığında ağrının artması hastaları rahatsız eder.

Damar kireçlenmesi oluşumunda çok sayıda risk faktörü bulunur. Bunların kontrol altına alınması, damar kireçlenmesinin geciktirilmesinde faydalı olabilir. Bazı risk faktörleri değiştirilemez. Özellikle ailede birinci derece akrabalarda bu rahatsızlığın olması halinde, kişilerin daha dikkatli olmaları gerekir. Risk faktörleri arasında obezite, kolesterol yüksekliği, yüksek tansiyon, stres, diyabet ve sigara içmek oldukça önemli olanlardır. Ailede genç yaşta kalp krizi geçiren birinin olması, bu damar kireçlenmesinde uyarıcı bir etkendir. Bu kişide risk faktörleri bulunuyorsa, hemen önlem alınmalıdır.

Damar kireçlenmesi tedavisinde hedef, rahatsızlığın ilerlemesini önlemektir. Bu yüzden risk faktörleri tedavi edilir ya da engellenir. Kan basıncının düşürülmesi, sigaranın bırakılması, kolesterolün azaltılması, şeker hastalığının kontrol altına alınması gibi çalışmalar yapılır ve hasta daha aktif bir yaşama teşvik edilir. Erken aşamada tedaviye alınan hastalardaki damar tıkanıklığı kontrol altına alınır ve damarlardaki kan dolaşımını düzenleyen ilaç tedavileri uygulanır. İleri aşamada hastalara cerrahi tedavi uygulanması gerekebilir. Cerrahi tedavide, tıkanan damarda kan akımının sağlanması için yapay damar greftleri yerleştirilebileceği gibi, hastanın kendi damarından parça da yerleştirilebilir. Damar kireçlenmesi olan ince damarlara bile anjiyografi yapılarak müdahale edilebilir.