Ayak kireçlenmesi, eklem kireçlenmesinin bir türüdür ve vücuttaki eklemlerin tamamını etkileyebilir. Ayakta oluşan kireçlenme, ayak bileği eklemini ve parmak eklemlerini etkileyebilir. Ayaklar, vücudun yükünü taşıyan önemli organlarımızdır. Ayak kireçlenmesi, ayakların hareketlerini kısıtlayarak yaşam kalitemizi olumsuz etkileyen ciddi bir sağlık sorunudur. Kireçlenmenin etkisiyle oluşan ağrılar dayanılmaz derecede hissedilir. Özellikle geceleri şiddetini artıran ağrıların nedeni, kireçlenme yüzünden ayak eklemindeki kıkırdak dokudaki hasardır. Ayak parmak kemiklerinin arasındaki kıkırdak da hasar görebilir. Bu durumda ayaklar, binen yük karşısında düzensiz kemik gelişimine maruz kalır.

Ayak ekleminde ve parmak eklemlerinde bulunan kıkırdak doku, aşırı yüke maruz kalma, ilerleyen yaş veya travma ve darbe sonucunda aşınır ve kendine has parlaklığını kaybeder. Bu aşamada kıkırdağın dokusu tırtıklı bir hale gelir. Tırtıklı yüzey zamanla zımpara gibi kendilerini aşındırmaya başlar. Bu, kıkırdağın yok olmasına ve ayaktaki kemiklerin birbirine sürtmesine neden olur. Bu durum eklemde ve kemiklerde gelişim bozukluğuna yol açar. Hastalarda bu durumda şiddetli ağrı, hareket kısıtlılığı gibi belirtiler ortaya çıkar. Ayağın hareket ettirilmesi bile güçleşir.

Ayak kireçlenmesi genellikle 30 yaşından sonra ortaya çıkabilir. Kireçlenme etkisi küçük yaşlardan itibaren etkili olmaya başlar. Erkekler, bu konuda kadınlardan daha fazla risk taşır. Ayrıca genetik yatkınlık, hareketsiz yaşam tarzı, sigara içme, fazla kilolu olma, eklemlerin fazla hareket ettirilmemesi gibi etkenler kişileri riskli hale getirir. Bunun yanında kalça çıkığı gibi bir durumun olması, kalçaya binen aşırı yük nedeniyle ayak kireçlenmesinin erken yaşlarda ortaya çıkmasına neden olabilir. Kadınlarda menopoz döneminde östrojen hormonu eksikliği de ayak kireçlenmesinin hızla oluşmasına yol açabilir.

Öncelikle ayak kireçlenmesinin olmaması için herkes bazı önlemler almalıdır. Bunlar arasında ayağa binen yükün azaltılması, dolayısıyla fazla kiloların verilmesi gerekir. Her zaman sıkça yürüyüş yapılması ve düzenli egzersizlerin ihmal edilmemesi önemlidir. Beslenmede tuzlu, aşırı yağlı ve unlu besinlerden kaçınmak, daha çok sebze ağırlıklı yiyeceklerin tüketilmesi önerilir.

Ayak kireçlenmesi ilerlediğinde, hasar gören kıkırdağın geri dönüşü olmaz. Bu nedenle zamanında kasların güçlendirilmesi ve egzersizlerin ihmal edilmemesi gerekir. Ancak egzersizler yorucu olmamalı, kas ve eklemlerin çalıştırılması amaçlı yapılmalıdır. Ayak kireçlenmesi oluştuğunda, eklem kıkırdağının daha fazla aşınmasını önlemek ve ağrıların azaltılması için ilaç tedavisine başlanmalıdır. Eklemde şişlik oluyorsa, buz uygulaması yapılması tavsiye edilir. Bu, ağrılar için de faydalı olur. Bu tedaviler olumlu sonuçlar vermediği zaman, eklemin içine kayganlık sağlaması ve kıkırdağı beslemesi için enjeksiyon yapılabilir. Bu tedavide, ayaklara binen yükün azalmasını sağlamak amacıyla baston kullanımı da uzmanlar tarafından önerilir. Eğer ayak ekleminde ciddi derecede şekil bozukluğu oluştuysa, bu hastalarda eklemleri düzeltilebilecek ortopedik operasyonlar yapılır.